TOZ BEZİ
Ahu Öztürk'ün senaryosunu yazıp yönettiği 2015 yapımı ilk filminin başrollerinde Asiye Dinçsoy ve Nazan Kesal var. Mehmet Özgür, Serra Yılmaz, Gökçe Yanardağ, Didem İnselel, İbrahim İris, Kanbolat Görkem Arslan ve Meral Çetinkaya kısa süreli yan rollerdeler...
Diyarbakır'dan İstanbul’a göç etmiş, evlere temizliğe giderek hayat mücadelesi veren ve aynı binada yaşayan, adeta kardeş gibi olan iki Kürt kadını... İkisi de evlere temizliğe giderek para kazanma çabasında... Yönetmenin film boyunca, sürekli iki kadının Kürt olduğunu vurgulaması dikkat çekici! Nesrin'in (Asiye Dinçsoy) kendisini terk eden kocasının ailesiyle yaptığı telefon görüşmeleri tamamen Kürtçe ve benim izlediğim kopyada altyazısızdı! Yönetmenin özel tercihi mi bilemiyorum ama herhangi bir filmdeki diyalogların anlaşılır olmaması önemli bir sorun!
(Fiziken Binnur Kaya'yı andıran) Nesrin, para kazanması için sürekli azarladığı kocasının kendisini terk etmesine üzülmektedir. Kızını da beraberinde götürdüğü evlerde temizlik yaparken kocasından haber bekleyen ama kocasının ailesiyle irtibata geçmekten çekinen Nesrin evinin kirasını ödeyemeyecek duruma gelince bir karar alır (izlemeyenlere spoiler vermemek adına burasını anlatmayacağım). Yönetmen, izleyicinin Nesrin'in bu önemli kararı aldığını gayet açık ve net olarak anladığı sahneyle sonlandırsaydı filmin etkisi daha fazla olabilirdi belki de ama tercih bu yönde olmamış. Genel tavrı, fiziği, diyalekti ve canlandırdığı kimliğe denk düşen performansıyla Asiye Dinçsoy rolünü başarıyla yerine getirmiş.
Gelelim Nazan Kesal'a... Sahnede de, sinemada da iyi bir oyuncu olabilir belki ama ben bu filmdeki varlığını hatalı bir 'casting' olarak değerlendiriyorum. Hiçbir şekilde bir Kürt kadınını çağrıştırmayan; lehçesiyle, duruşuyla gayet üst-sınıf şehirli kadın izlenimi veren, saçı-başı son derece düzgün, evinin salonuna uzaydan düşmüşcesine ayrıksı duran, oğluyla da eşiyle de hiçbir şekilde iletişim kuramayan; tek derdi Moda'da bir ev almak olan temizlikçi Hatun rolünde inandırıcılıktan çok ama çok uzak! Temizliğe gittiği evlerdeki kadınlardan birine hayat vererek daha inandırıcı bir performans sergileyebilirdi oysa! Yönetmenin tercihi, n'aapalım? Bizim gördüğümüzü o göremedi, o şekilde hissetmedi, çevresinde kimseden de böyle bir geri dönüş almadı demek ki!
Gelelim Nazan Kesal'a... Sahnede de, sinemada da iyi bir oyuncu olabilir belki ama ben bu filmdeki varlığını hatalı bir 'casting' olarak değerlendiriyorum. Hiçbir şekilde bir Kürt kadınını çağrıştırmayan; lehçesiyle, duruşuyla gayet üst-sınıf şehirli kadın izlenimi veren, saçı-başı son derece düzgün, evinin salonuna uzaydan düşmüşcesine ayrıksı duran, oğluyla da eşiyle de hiçbir şekilde iletişim kuramayan; tek derdi Moda'da bir ev almak olan temizlikçi Hatun rolünde inandırıcılıktan çok ama çok uzak! Temizliğe gittiği evlerdeki kadınlardan birine hayat vererek daha inandırıcı bir performans sergileyebilirdi oysa! Yönetmenin tercihi, n'aapalım? Bizim gördüğümüzü o göremedi, o şekilde hissetmedi, çevresinde kimseden de böyle bir geri dönüş almadı demek ki!
Diğer yandan filmin steril havası son derece rahatsız edici! Şehrin sokakları (hiç olmadığı ve asla olamayacağı kadar) temiz, insanlar otobüslerde hep oturarak yolculuk ediyorlar, ayakta hiç yolcu yok! Hatta bir yolcu "kusacağım" diye istediği zaman otobüsü durdurup inebiliyor bile! Varoş ama o kadar da varoş değil yani! Sanki İstanbul değil de İsveç sokaklarında geçiyor olaylar!
Her şey çok derli toplu, varoşta yokluk içinde yaşamalarına rağmen Nesrin'in tek göz odalı evindeki mavi yataklı kanapeler gibi her şey pırıl pırıl! Nesrin'in çok güzel kızı Asmin tertemiz giysiler, tüllü etekler giyip hiç ses çıkarmadan öylece annesinin yanında duruyor! Asmin'in film boyunca sadece bir kez çişi geliyor, bir kez de acıkıyor! Ha bir de annesinin çalıştığı evlerden birinde bir vazo kırıyor, istemeden... Bu kadar işlevsizse senaryoya neden bir çocuk karakteri eklenir, bilemedim. Ha, tabii ki hem Kürt, hem çocuğuyla birlikte terk edilmiş, hem de zar-zor çalışarak ayakta kalmaya çalışan kadın karakterine biraz daha üzülelim diye olabilir belki? Ne ajitasyon ama; tam ödüllük!
Hatun'un evi de ayrı şenlikli... Kadın temizlikçi, işe yaramaz hödük kocası kahvehane işletiyor, okulda başarısız çocuklarının cep telefonu var, mobilyaları gıcır gıcır! Her şey yerli yerinde! İnsan böylesi bir refah düzeyine ve yaşam formuna pek inanamıyor doğrusu! İnanamayınca da izlediğinden keyif alamıyor... Neyse, bunca ödül bizim göremediğimiz kriterlere veriliyor sanırım. Beğenenlere selam olsun!
TOZ BEZİ
Senarist ve Yönetmen
Ahu Öztürk
Yapımcı
Çiğdem Mater & Nesra Gürbüz
Oyuncular
Asiye Dinçsoy (Nesrin)
Nazan Kesal (Hatun)
Serra Yılmaz
Mehmet Özgür
Didem İnselel
Gökçe Yanardağ
Murat Kılıç
Yusuf Ancu
Asel Yalın
Görüntü yönetmeni
Meryem Yavuz
Sanat yönetmeni
Aslı Dabak & Barış Yıkılmaz
Kurgu
Ali Aga
Dram, 2015
Vizyon tarihi
25 Aralık 2015
99 Dk.
99 Dk.
ÖDÜLLER
35. Uluslararası İstanbul Film Festivali
En iyi film (Ahu Öztürk)
En iyi kadın oyuncu (Asiye Dinçsoy)
En iyi senaryo (Ahu Öztürk)
27. Ankara Uluslararası Film Festivali
Mahmut Tali Öngören Özel Ödülü (Ahu Öztürk)
En iyi kadın oyuncu (Asiye Dinçsoy)
21. Nürnberg Türkiye-Almanya Film Festivali
En iyi film (Ahu Öztürk)
En iyi kadın oyuncu (Asiye Dinçsoy ve Nazan Kesal)
49. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri
"Ahmet Uluçay En İyi İlk Film" ödülü